Miedź (Cu) jest składnikiem wielu enzymów. Odgrywa rolę w metabolizmie żelaza, w syntezie barwnika skóry i włosów, w strukturze kolagenu i elastyny, w rozpadzie wolnych rodników. Ma wpływ na syntezę hemu, prawidłową pracę układu nerwowego. W organizmie dorosłego człowieka znajduje się mniej więcej 60 – 80 mg miedzi.
Z przeciętnej diety wchłania się około 40 – 50 % pierwiastka. Wchłanianie jest większe u osób z deficytem miedzi w organizmie. Wchłanialność zwiększa obecność białka zwierzęcego (w porównaniu do diety obfitującej w białko roślinne), a zmniejsza obecność w pożywieniu: dużej ilości składników mineralnych (żelaza, cynku, wapnia, fosforu), sacharozy, fruktozy, aminokwasów siarkowych, fitynianów, kwasu askorbinowego.
Niedobór miedzi – objawy
Niedobory miedzi spotykane są bardzo rzadko, a objawy im towarzyszące są mało charakterystyczne. Niedobór miedzi często mylony jest z deficytem żelaza.
Objawy głębokiego niedoboru: anemia (niedokrwistość), problemy z tkanką łączną, pękanie naczyń krwionośnych, nieprawidłowa praca układu nerwowego, dysfunkcje serca, depresja, niepokój, zahamowany wzrost, zmniejszona odporność organizmu, niewłaściwy metabolizm cholesterolu i glukozy, zwiększona łamliwość kości, problemy z pigmentacją skóry.
Na niedobory narażone są noworodki z niewielką masą urodzeniową, wcześniaki, osoby niedożywione, z nadmiarem żelaza, cynku w diecie oraz z chorobami przewodu pokarmowego.
Nadmiar miedzi w organizmie
Spożywając standardową żywność trudno jest o przedawkowanie mikroelementu. Nadmiar miedzi spożyty z żywnością nie wykazuje negatywnych skutków zdrowotnych (trudno dostarczyć z pożywieniem, aż tak dużą ilość Cu. Oczywiście, jeżeli pierwiastka będzie za dużo, wówczas niechciane symptomy pojawią się). Niepożądane objawy zazwyczaj występują z nadpodaży pierwiastka pochodzącego ze źródeł nieżywieniowych.
Objawy nadmiaru miedzi: metaliczny posmak w ustach, bóle brzucha, biegunka, nudności, wymioty. Ponadto duża nadpodaż może doprowadzić do uszkodzenia wątroby, mózgu i rogówki oka oraz zwiększa ryzyko: wystąpienia cukrzycy typu 2, umieralności spowodowanej chorobami sercowo – naczyniowymi.
*Nadmiar miedzi w ustroju uwarunkowany genetycznie – choroba Wilsona.
Zapotrzebowanie na mikroelement (Cu)
Norma żywienia wyrażona w mg/osobę/dobę.
- niemowlęta: 0,2 – 0,3 mg
- dzieci 1 – 9 lat: 0,3 – 0,7 mg
- dziewczęta i chłopcy 10 – 18 lat: 0,7 – 0,9 mg
- kobiety i mężczyźni: 0,9 mg
- kobiety w ciąży: 1 mg
- kobiety karmiące piersią: 1,3 mg.
Źródła pierwiastka – produkty bogate w miedź
*Źródłem miedzi może być również woda (w przypadku, kiedy miedź wykorzystywana jest do budowy „infrastruktury” doprowadzającej wodę).
W czym jest dużo miedzi?
- grzyby suszone: 8,7
- wątróbka gęsia: 7,5
- spirulina suszona: 6,1
- wątróbka kacza: 6
- wątroba cielęca: 5,5
- drożdże suszone: 5
- sezam nasiona: 4,1
- kalmary suszone: 3,9
- kakao proszek: 3,7
- ostrygi dzikie świeże: 2,9
- fasola goa: 2,9
- orzechy nerkowca: 2,2
- bazylia suszona: 2,1
- kalmary: 1,9
Produkty zawierające miedź – ciąg dalszy
- słonecznik nasiona: 1,8
- orzechy brazylijskie: 1,7
- dynia pestki: 1,6
- soja dojrzałe nasiona: 1,5
- orzeszki pinii: 1,3
- homar amerykański świeży: 1,3
- orzechy pistacjowe: 1,3
- orzechy laskowe: 1,3
- siemię lniane: 1,2
- curry w proszku: 1,2
- kasza gryczana niepalona: 1,1
- migdały: 1
- zioła prowansalskie: 1
- otręby pszenne: 0,95
- orzechy arachidowe: 0,9
- zarodki pszenne: 0,9
- krab królewski świeży: 0,9
- soczewica czerwona suche nasiona: 0,9
- nerki wieprzowe: 0,9
- wątróbka indycza: 0,9
- morele suszone: 0,8
- kasza jaglana: 0,8
- groch połówki: 0,8
- chałwa z orzechami: 0,8
- ser kozi miękki: 0,7
- mąka kasztanowa: 0,7
- płatki owsiane górskie: 0,6
- mątwy: 0,6
- pietruszka liście: 0,6
- sezamki: 0,6
- serce indycze: 0,5
- ryż dziki: 0,5
- makaron pszenny pełnoziarnisty: 0,5
- śliwki suszone: 0,4
- otręby owsiane: 0,4
- ślimaki surowe: 0,4
- kurki: 0,35
- ketchup: 0,3
- mózg wieprzowy: 0,3
- łosoś atlantycki: 0,25
- ser parmezan: 0,2.
