Cholina (witamina B4)

Cholina czyli witamina (B₄)? Zdania są podzielone. Jedni eksperci uważają, że cholina nie powinna być zaliczana do witamin, ponieważ w dużej ilości występuje w ciele człowieka. Ponadto organizm potrafi ją syntetyzować z innych związków. Produkcja ta może być niewystarczająca, co wymaga dostarczenia choliny wraz z pożywieniem. Wówczas stanowi niezbędny składnik diety i klasyfikowana jest (według drugiej grupy naukowców) jako witamina należąca do wit. z grupy B.

Cholina występuje w postaci wolnej oraz w postaci zestryfikowanej (głównie jako fosfatydylocholina – lecytyna, fosfocholina, sfingomielina, glicerofosfocholina). Tkanki zwierzęce są dobrym źródłem witaminy B₄ w postaci fosfatydylocholiny. Cholina jest substancją rozpuszczalną w wodzie. Pod wpływem ogrzewania (wysokiej temperatury) ulega rozkładowi.

Funkcje jakie spełnia witamina B₄

• „wytwarzanie lecytyny”
• odgrywa rolę w metabolizmie, modulowaniu ekspresji genów
• reguluje gospodarkę lipidową
• potrzebna do syntezy fosfolipidów
• odpowiada za sprawność mięśni
• bierze udział w biosyntezie acetylocholiny (neuroprzekaźnika)
• (pośrednio) wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, pracę mózgu, pamięci
• wywiera wpływ na właściwą pracę układu oddechowego, serca
• niezbędna dla rozwijającego się płodu, do utrzymania prawidłowej struktury komórek.

Niedobór i nadmiar choliny

Konsekwencje zdrowotne wywołane niedoborem choliny spotykane są bardzo rzadko. Mogą wystąpić, jeżeli przez dłuższy czas brakuje jej w pożywieniu. Objawiają się w postaci: bólu głowy, stanów lękowych, nieprawidłowej pracy serca, zaparć.

O nadmiarze mogą świadczyć: nudności, biegunki, nadmierna potliwość, zmniejszenie ciśnienia tętniczego krwi.

Zapotrzebowanie na witaminę B₄

Zapotrzebowanie organizmu na witaminę B₄ zależy od wielu czynników (np. wieku, płci, stanu zdrowia). Więcej choliny potrzebują osoby uzależnione od alkoholu, narażone na stres.

Norma spożycia podana w mg/osobę/dobę.

• niemowlęta: 125 – 150
• dzieci 1 – 9 lat: 200 – 250
• dziewczęta 10 – 18 lat: 375 – 400
• chłopcy: 10 – 18 lat: 375 – 550
• mężczyźni: 550
• kobiety: 425
• kobiety w ciąży: 450
• kobiety karmiące piersią: 550.

Cholina w żywności – źródła w diecie

Głównym źródłem choliny w pożywieniu są: jaja, podroby (np. wątroba, mózg, nerki), mięso, mleko, ryby, nasiona roślin strączkowych, drożdże, orzechy. Ponadto witamina B₄ występuje w kiełkach pszenicy, płatkach owsianych.